CZĘSTOCHOWSKA CZY OSTROBRAMSKA… ZWIĄZEK PIŁSUDSKIEGO Z "MIŁYM MIASTEM"

Abstrakt

Losy Marszałka Józefa Piłsudskiego przez całe Jego życie były nierozerwalnie związane z ukochanym przez niego Wilnem, gdzie znajdował się słynący cudami, najmilszy sercu każdego Polaka obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej. Jego żarliwy patriotyzm jako Polaka, jego głęboki związek z kulturą polską, wyrastały z wiekowej tradycji, wiążącej Ziemię Litewską z Polską. Pochodził ze Żmudzi i o sobie zwykł mówić: „jestem Litwinem”. Urodził się przecież w Zułowie, w niewielkiej odległości od Wilna i tam za młodu uczęszczał do szkoły. Tam mieszkał i to miasto wielokrotnie odwiedzał, tak, gdy walczył o wolną Polskę, jak i w suwerennej Rzeczypospolitej. Tu odwiedzał rodzinę osiadłą w Wilnie; na wileńskim cmentarzu – na Rossie – spoczęło obok prochów Jego matki serce Marszałka. Z Wilnem była związana w znacznej mierze konspiracyjna działalność Piłsudskiego po odbytej karze syberyjskiego zesłania. Na przełomie lutego i marca 1893 r., zawiązała się w Warszawie nielegalna PPS. Dołączyli do niej socjaliści z Wilna, gdzie prym wiódł Józef Piłsudski, stojący na czele grupy określanej mianem „sekcji wileńskiej”. W kwietniu 1919 r. sam Marszałek podjął się dowodzenia wyprawą wojskową, której celem było oswobodzenie Wilna spod okupacji bolszewików. Zaś kiedy w 1920 r. na konferencji w Spa zmuszono Naczelnika Państwa do zrzeczenia się Wilna na rzecz Litwy, Piłsudski powziął decyzję co do przyszłych losów miasta nad Wilią. Celem zajęcia Wilna sfingowano bunt gen. Lucjana Żeligowskiego i podległych mu oddziałów. Ostatnim już akordem relacji Marszałka Józefa Piłsudskiego – Komendanta z Wilnem był pamiętny dzień 12 maja 1936 r. – złożenie Jego serca w grobowcu ukochanej matki na wileńskim cmentarzu.