LEGIONOWYM SZLAKIEM. MARSZ OLEANDRY – KIELCE

  • Jan Józef Kasprzak Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw

Abstrakt

Idea wspominania wydarzeń historycznych poprzez marsze i rajdy łączące w sobie edukację historyczną, wychowanie fizyczne oraz przysposobienie wojskowe, zrodziła się wraz z utworzeniem w 1919 r. Związku Strzeleckiego – piłsudczykowskiej paramilitarnej organizacji młodzieżowej, nawiązującej do spuścizny ideowej strzelców sprzed 1914 r. Marsz Szlakiem Kadrówki był wśród nich najważniejszy, choć nie jedyny. Marsz Szlakiem I Kompanii Kadrowej, odbywający się rokrocznie w sierpniu na trasie przemarszu oddziałów strzeleckich Józefa Piłsudskiego z 1914 roku z krakowskich Oleandrów do Kielc, stanowi pewien fenomen w dziejach ruchu piłsudczykowskiego. Jest to bowiem jedyne tego typu przedsięwzięcie sportowo- -wychowawcze, które swój początek bierze w okresie międzywojennym, a następnie, wskrzeszone przez środowiska niepodległościowe ziemi krakowskiej i kieleckiej w 1981 r., trwa nieprzerwanie do chwili obecnej, gromadząc z roku na rok coraz większą liczbę uczestników. Wprawdzie, w zależności od okoliczności historycznych i uwarunkowań politycznych, Marsz zmieniał swą formę organizacyjną, a także i adresatów, to jednak jego idea i ogólne założenia pozostały niezmienne. W PRL Marsz Szlakiem „Kadrówki”, podobnie jak wszystkie przedsięwzięcia nawiązujące do idei niepodległościowej, był przez komunistów zakazany. Zmiany polityczne, jakie dokonały się w Polsce w 1989 roku spowodowały, że Marsz stał się ponownie jednym z największych i najważniejszych tego typu wydarzeń w Polsce. W 1989 r. po raz pierwszy w Marszu wziął udział oddział strzelecki. Szczególną rangę Marsz uzyskał w 2014 r., stając się centralnym punktem obchodów Stulecia Legionowego Czynu Niepodległościowego. „Kadrówce” towarzyszyły koncerty, wystawy, prelekcje, w których uczestniczyło liczne grono wielbicieli tradycji legionowej. Zakończeniem jubileuszowego Marszu były uroczystości w Kielcach 12 sierpnia 2014 r., których głównym punktem było odsłonięcie na Pl. Wolności konnego pomnika Józefa Piłsudskiego.

Wykaz bibliografii

Figurant Herzog. Postać Józefa Herzoga w dokumentach służb bezpieczeństwa PRL, w: „Sowiniec. Materiały historyczne”, Kraków 2003, nr 23.

Cyfry i zwycięzcy dwunastu marszów Sulejówek – Belweder, „Strzelec” 1938, nr. 19-20.

Kurleto M., Historia regulaminu dziesięciu lat Marszu Szlakiem Kadrówki, „Strzelec” 1933, nr 32.

Małachowski G., Fragmenty dziennika, cz. I, „Sowiniec. Materiały historyczne”, Kraków 2005, nr 26.

Marsz na Polską Górę, „Polska Zbrojna” 1939, nr 184.

Marsz narciarski Zułów – Wilno, „Strzelec” 1938, nr 10.

Marsz Szlakiem Kadrówki, Warszawa 1926.

Muszkiet-Królikowski H., Przysposobienie wojskowe w Z.S, cz. III, „Strzelec” 1922, nr 7.

Regulamin Marszu Powstańczego Szlakiem Mierosławskiego, Poznań 1931.

Regulamin Marszu Szlakiem Legionistów Łódzkich, Łódź 1933.

Regulamin Pamiątkowej Odznaki Uczestnikowi Marszu Szlakiem Kadrówki, Kraków 1981.

Regulamin VII Marszu Szlakiem Kadrówki, Warszawa 1930.

Rozkaz organizacyjny XV Marszu Szlakiem Kadrówki, Kraków 1939.

Sprawozdanie Zarządu i Komendy ZS za lata 1933-1937, Warszawa 1937.

Fischer I., Marsz Huculski II Brygady Legionów, „Sowiniec. Materiały historyczne”, Kraków 2001, nr 19.

Fularski M., Związek Strzelecki, w: Dwudziestolecie odrodzenia polskiej Siły Zbrojnej, Warszawa 1928.

Historia „Marszu Szlakiem Kadrówki”, w: IV Marsz Szlakiem Kadrówki 6.VIII.1927, Warszawa 1927.

Historia Marszu Zadwórzańskiego, w: „Komendantowi Józefowi Piłsudskiemu”. Jednodniówka, Lwów 1928.

Ignatowicz A., Przygotowanie obronne społeczeństwa w Polsce 1921-1939, Warszawa 2010.

II Marsz Szlakiem Świteziańskim, Nowogródek 1928.

Kasprzyk J.J., Kalisz Jakub, Wywiał Przemysław, Twarze Marszu, Kielce 2014.

Majchrowski J., Pierwsza Kompania Kadrowa. Portret Oddziału, Kraków 2014.

Nowakowski K. Z., Kadrówka w PRL-u 1981-1989, „Sowiniec. Materiały historyczne”, Kraków 2005, nr 26.

Odziemkowski J., Armia i społeczeństwo II Rzeczypospolitej, Warszawa 1996.

Olkuśnik L., Klucznik K., Pierwszy powojenny Marsz Szlakiem Kadrówki. Kraków – Kielce, 6-12 sierpnia 1981, „Sowiniec. Materiały historyczne”, Kraków 2005, nr 26.

Olkuśnik L., Marsze Szlakiem Kadrówki w II Rzeczypospolitej, „Sowiniec. Materiały historyczne”, Kraków 2002, nr 20; Kraków 2003, nr 22; Kraków 2004, nr 25.

Pęgiel W., Kadrówka po 72 latach, „6 Sierpnia”, R. 2, 1986, nr 3. Wiśniewska M., Związek Strzelecki (1910-1939), Warszawa 2010.

Pęgiel W., Z kart historii, w: red. L. Muszyński Z trudu naszego i znoju Polska powstała by żyć, Łódź 1997.

Wywiał P., Związek Strzelecki w tworzeniu bezpieczeństwa narodowego Polski, Łódź 2009.

Wywiał P., Bracia Herzogowie. Żołnierze Niepodległości, Kraków 2014.


Abstract views: 290
PDF Downloads: 341
Opublikowane
2015-10-13