JEDYNY TAKI… OSTATNI SAMOCHÓD MARSZAŁKA JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO W POLSKICH ZBIORACH MUZEALNYCH

Abstrakt

Artykuł jest próbą przybliżenia losów najciekawszego pojazdu Kolumny Samochodowej G.I.S.Z., który przetrwał dziejową zawieruchę i jest dzisiaj eksponatem stołecznego Muzeum Techniki i Przemysłu Naczelnej Organizacji Technicznej – Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych. Ten unikatowy samochód to amerykański Cadillac 355D Series 30 Fleetwood 7 Passengers Limousine, zamówiony w końcu 1934 roku dla Marszałka Józefa Piłsudskiego, Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych i Ministra Spraw Wojskowych, a sprowadzony do kraju w początku następnego roku. W 1934 roku, w końcowym okresie życia Marszałka, pojazdy marki Cadillac z Samodzielnej Kolumny Samochodowej G.I.S.Z. i w jego użytkowaniu nie należały do najnowszych, jednak sprowadzony samochód tylko na krótko mógł służyć Marszałkowi. Można domniemywać, że bez żadnej przerwy Cadillac 355D pozostał przez dalsze lata w użytkowaniu Aleksandry Piłsudskiej. W kampanii wrześniowej 1939 roku Cadillac 355D był w użytkowaniu Naczelnego Wodza, Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza. Rozwój sytuacji wojennej w Polsce powodował ciągłe przemieszczanie się najwyższych władz państwowych i wojskowych w kierunku południowo-wschodnim, gdzie planowano ostateczną obronę. Jednak 17 września, po napaści bolszewickiej Rosji na Polskę, Naczelny Wódz, Marszałek Edward Śmigły-Rydz przekroczył rumuńską granicę opancerzonym samochodem Cadillac 355D Józefa Piłsudskiego. Cadillac 355D Józefa Piłsudskiego pozostał przez całą wojnę w Rumunii. Dzięki staraniom inż. Stefana Wengierowa Cadillac 355D został sprowadzony do Polski w końcu 1946 roku. Od drugiej połowy lat 40. do drugiej połowy lat 50. XX wieku Marszałkowski Cadillac użytkowało przypuszczalnie Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego Polski Ludowej. Cadillac 355D Józefa Piłsudskiego prawdopodobnie w 1956 roku został przekazany do składnicy muzealnej we Wrocławiu, zorganizowanej głównie dla zabytkowego sprzętu lotniczego przez jego depozytariusza, Muzeum Techniki Naczelnej Organizacji Technicznej. W końcu 2012 roku Cadillacem 355D Marszałka Józefa Piłsudskiego, unikatowym zabytkiem kultury materialnej, związanym w szczególny sposób z polską historią, zainteresował się Bronisław Komorowski, Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. 7 listopada 2014 roku, w Pałacu Belwederskim, podczas uroczystej prezentacji odrestaurowanego ostatniego samochodu Marszałka Józefa Piłsudskiego – Cadillaca 355 D, dokonano symbolicznego przekazania samochodu pod opiekę Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, inicjatora jego restauracji.