LANGUAGE WAYS OF CHRISTIANIZATION OF POLAND
Abstract
On the occasion of the 1050th anniversary of the baptism of Poland, a number of new works appeared on the subject of this event and of the beginnings of the Polish state in the European context, just as it did half a century ago (Początki państwa polskiego, 1966). They bring new scientific syntheses (Chrystianizacja Europy, 2014; Chrystianizacja „Młodszej Europy”, 2016) and textbook perspectives (Nowak, 2014; Ożóg, 2015, Walkowski, 2015-2016), as well as important detailed arrangements on the oldest contacts between the Slavs and the Franks over the central Danube (Polek, 2007), connections between southern Poland and Avars and Great Morawa (Třeštík, 2009; Poleski, 2013), with the Czechs of the first Przemyślids (Matla-Kozłowska, 2008). Some historians refer to linguistics, questioning, among others, Czech provenance of the oldest Polish Christian terminology (Sikorski, 2011, 2012), or suggesting their own explanations of Polish tribal names and names of the oldest rulers of Poland (Urbańczyk, 2008; 2012), which is difficult to agree with, however.
As regards the works of Polish linguists in this field, upon the great works of A. Brückner (1915; 1974) and E. Klich (1927) on Polish Christian terminology and discussions on the Old Church Slavonic language in medieval Poland of K. Lanckorońska (1961), T. Lehr-Spławiński (1962), T. Milewski (1965), only at the end of the 20th century there appeared analytic studies of L. Moszyński (1994), J. Siatkowski (1996), and M. Kucała (2000) and discovery publications of M. Karpluk (collected in 2010), especially her «Dictionary of Old Polish Christian Terminology" (Karpluk, 2001), based on which we will try to discuss the ways in which it reached Poland. The starting point for the authors' considerations will be the phases of the process of Christianisation and its course in Europe and in Slavdom, and then sources of Old Polish religious terminology on selected examples and other testimonies of the Christianization of Poland. The summary will cover some arguable issues and the results of the work.
References
Bednarczuk, L. (2014). Tabliczki z Podebłocia w świetle inskrypcji greckich na Rusi Kijowskiej, [w:] Studia Wschodniosłowiańskie. Białystok, XIV: 143-150. [in Poland].
Bober, A. (1965) Antologia patrystyczna. Krakow: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy. [in Poland].
Bruckner, A. (1915). Wpływy językow obcych na język polski, [w:] Język polski i jego historia, cz. I, Krakow, 100-153. [in Poland].
Bruckner, A. (1974). Początki i rozwoj języka polskiego, Warszawa: PWN. [in Poland].
Chrystianizacja "Młodszej Europy". (2016). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. [in Poland].
Chrystianizacja Europy. (2014). Kościoł na przełomie I i II tysiąclecia, Poznań Wydawnictwo Naukowe UAM 2014. [in Poland].
Cieślikowa, A. (1993). Terminy chrześcijańskie odbite w staropolskich antroponimach, [w:] Acta Universitatis Lodziensis, Folia Linguistica, XXVII, 31-39. [in Poland].
Dąb-Kalinowska, B. (1976). Trzy enkolpiony kijowskie w Polsce, [w:] Biuletyn Historii Sztuki, XXXVIII / 1, 3-11. [in Poland].
Frinta, A. (1954). Bohemismy a paleoslovenismy v lužickosrbske terminologii křest’anske a jejich dějepisny vyznam. Praha: KLP. [in Poland].
Gąssowski, J. (1987). Najstarsze wczesnośredniowieczne zabytki pisma na ziemiach polskich, [w:] Problemy, VI: 23-24, 33-35. [in Poland].
Ginalski, J. (1999-2000). Enkolpiony z grodziska Horodyszcze w Trepczy koło Sanoka, [w:] Acta Archaeologica Carpatica, XXXV, 211-262. [in Poland].
Grodek-Kciuk, E. (1989). Enkolpiony znalezione na terenie Polski. Proba klasyfikacji i datowania materiałow, [w:] Przegląd Archeologiczny, XXXVI, 97-134. [in Poland].
Holinka, R. (1934). Sv. Svorad a Benedikt světci Slovenska, [w:] Bratislava, VIII, 304-348. [in Poland].
Jireček, K. (1911). Geschichte der Serben. Gotha: F.A. Perthes. [in German].
Kapiszewski, H. (1958). Tysiąclecie eremity polskiego. Świrad nad Dunajcem, [w:] Nasza Przeszłość, VIII, 54-81. [in Poland].
Karaś, M. (1957). Ze studiow nad polskimi grupami społgłoskowymi: nagłos zaimka wszy(s)tek, [w:] BPTJ, XVI, 115-144. [in Poland].
Karpluk, M. (2001). Słownik staropolskiej terminologii chrześcijańskiej. Krakow: Wydawnictwo Naukowe DWN. [in Poland].
Karpluk, M. (2010). Staropolskie studia językoznawcze. Krakow: Wydawnictwo Naukowe DWN. [in Poland].
Kiparsky, V. (1934). Die gemeinslavischen Lehnworter aus dem Germanischen, Helsinki: Gedruckt von der Finnischen Literaturgesellschaft. [in German].
Klich, E. (1927). Polska terminologia chrześcijańska, Poznań: Poznańskie T-wo Przyjaciół Nauk. [in Poland].
Klimkowski, T. (2011). Chrystianizacja ludności romańskiej na Bałkanach w świetle faktow historycznych i językowych, [w:] Balcanica Posnaniensia, XVIII, 43-54. Acta et studia, nr XVIII. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie. [in Poland].
Kluge, F., Seebold, E. (1989). Etymologisches Worterbuch der deutschen Sprache, Berlin – New York: Walter de Gruyter. [in German].
Kucała, M. (2000). Polszczyzna dawna i wspołczesna, Krakow: Prace Instytutu Jȩzyka Polskiego. [in Poland].
Lanckorońska, K. (1961). Studies on the Roman-Slavonic rite in Poland. Rome: Inst. Orientalium Studiorum. [in English].
Lehr-Spławiński, T. (1962). Dookoła obrządku słowiańskiego w dawnej Polsce, [w:] Księga pamiątkowa ku czci St. Pigonia, Krakow, 127-132. [in Poland].
Łesiow, M. (1958). Czy staropolskie imię Klimont i jego postacie pochodne mogą być świadectwem istnienia liturgii słowiańskiej w Polsce, [w:] Onomastyka, IV / 1, 131-138. [in Poland].
Łowmiański, H. (1979). Religia Słowian i jej upadek (w. VI-XII), Warszawa: PWN. [in Poland].
Malec, M. (2001). Imię Świerad na tle rozwoju imiennictwa prasłowiańskiego i staropolskiego, [w:] Pietrzak, S. (Ed.). Święty Świerad i jego czasy, 170-188. [in Poland].
Marvan, J. (1979). Prehistoric Slavic contraction. London: University Park. [in English].
Matla-Kozłowska, M. (2008). Pierwsi Przemyślidzi i ich państwo, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie. [in Poland].
Matuszewski, J. (1978). Słowiański tydzień. Geneza, struktura, nomenklatura. Wrocław: Łodź. [in Poland].
Milewski, T. (1965). Język staro-cerkiewno-słowiański w średniowiecznej Polsce, [w:] ZNUJ, Prace Językoznawcze, No. 15, 7-21. [in Poland].
Moszyński, L. (1977). Najstarsze zasięgi form obocznych crky //cirъky, [w:] Slovansko jezikoslovje. Nahtigalov zbornik, Ljubljana, 281-292. [in Poland].
Moszyński, L. (1994). Znaczenie przedcyrylo-metodejskich tekstow słowiańskich związanych z misją salzburską dla kształtowania się ogolnosłowiańskiej terminologii chrześcijańskiej, [w:] Łodzkie Studia Teologiczne, III, 121-131. [in Poland].
Nowak, A. (2014). Dzieje Polski, tom I do 1202: Skąd nasz rod. Krakow: Biały Kruk. [in Poland].
Olesch, R. (1989). Kirillo-metodievskije tradicii v drevjanopołabskom jazyke, [w:] Gesammelte Aufsatze. Dravaeno-Polabica: Koln – Wien, 463-468. [in Poland].
Ożog, K. (2015). 966. Chrzest Polski. Krakow: Biały Kruk. [in Poland].
Pietrzak, S. (1998). „Świrad zwany też Zorardem” – znad Adriatyku czy Dunajca, cz. I, [w:] Slavia Antiqua, t. 39, 81-158. [in Poland].
Początki państwa polskiego. (1966). Księga Tysiąclecia. (Reprint 2002), I-II, Poznań: Wydawn. PTPN. [in Poland].
Polek, K. (2007). Frankowie a ziemie nad środkowym Dunajem. Krakow: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego. [in Poland].
Poleski, J. (2013). Małopolska w VI-X wieku. Studium archeologiczne. Krakow: Historia Iaellonica. [in Poland].
Popowska-Taborska, H. (1995). Ślady dawnych wierzeń słowiańskich utrwalone w kaszubskiej leksyce, [w:] Światowit, No. 40, 144-157. [in Poland].
Reczek, J. (1968). Bohemizmy leksykalne w języku polskim do końca XV wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN. [in Poland].
Šetka, J. (1976). Hrvatska kršćanska terminologia. Split: Vjenceslav Glibotić. [in Poland].
Siatkowski, J. (1996). Czesko-polskie kontakty językowe, Warszawa: Energeia. [in Poland].
Sikorski, D. A. (2011). Kościoł w Polsce za Mieszka I i Bolesława Chrobrego, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM. [in Poland].
Sikorski, D. A. (2012). Początki Kościoła w Polsce. Wybrane problemy, Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN. [in Poland].
Skok, P. (1925). La semaine slave, [w:] Revue des Etudes Slaves, V, 14-23. [in Poland].
Skok, P. (1971-1974). Etimologijski rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika, t. I-IV. Zagreb: JAZU. [in Poland].
Sławski, F. (1952-1982). Słownik etymologiczny języka polskiego (SEJP), t. I-V. Krakow: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego. [in Poland].
Sławski, F. (2011). Słowotworstwo, słownictwo i etymologia słowiańska, Krakow: Polska Akademia Umiejętności. [in Poland].
Taszycki, W. (1975). Najdawniejsze zabytki języka polskiego. Wrocław: Ossolineum. [in Poland].
Třestik, D. (2009). Powstanie Wielkich Moraw. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego. [in Poland].
Urbańczyk, P. (2008). Trudne początki Polski, Wrocław. Labuda, G. (Ed.). [w:] Roczniki Historyczne, LXXIV, 209-231. [in Poland].
Urbańczyk, P. (2012). Mieszko Pierwszy tajemniczy. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika. [in Poland].
Walkowski, G. (2015-2016). Piastowie a Rzesza w latach 937 / 939 – 1138, I-III. Warszawa: Walkowski Wydawnictwo. [in Poland].
Waniakowa, J. (1998). Nazwy dni tygodnia w językach indoeuropejskich. Krakow: Wydawnictwo IJP PAN. [in Poland].
Abstract views: 469 PDF Downloads: 233
